Ahi Evran tarafından Anadolu’da 13. yüzyılda kurulan Ahî teşkilatı, zaman içinde alanını genişletmiştir (Çoban, 2018, s. 90). Ahî kelimesi, Arapçada kardeş-kardeşim anlamına gelen “uhuvvet” ile Türkçede eli açık, cömert anlamına gelen “akı” kelimesinden türetilmiştir (Ünsür, 2020, s. 306).  Ahîlik teşkilatının kökeni, hicretin ikinci yüzyılında fütüvvet birliklerin bir araya gelmesiyle oluşan Fütüvvet Teşkilatına (1) dayanmaktadır (Kaya, 2013, s. 44). Bu sistem, “dürüstlük, güvenirlik, çalışkanlık gibi ahlâki erdemleri, helal kazanç yoluyla meslek sahibi olmayı ve nitelikli üretimi” hedefler. Bu hedef doğrultusunda, ortak çıkar üzerine Hakk’ın rızasını kazanmayı arzulamaktadır (Ünsür, 2020, s. 307). 


Tarihin her döneminde toplumun bel kemiği olarak gençler kabul edilmiştir. Hz. Muhammed efendimizin de kendi döneminde gençleri önemsediği, istişare ederek kararlar aldığı ve görevler vererek sorumluluk bilincine sahip olmalarına katkı sağladığı ifade edilir (Okumuş, 2017, s. 81). Ahîlik teşkilatı da bu bilinçten hareketle, gençliğin enerjisini üretime, yüksek ideallere yönlendirerek ahlakî, dinî ve toplumsal değerlerle yoğurarak nitelikli, sorumlu ve faydalı bireyler haline getirmeye çalışmıştır (Demirpolat ve Akça, 2004, s. 367).  Bu bağlamda, Ahîlik teşkilatının Hz. Muhammed’in uyguladığı sistemden beslendiği ve bu doğrultuda hareket ettiği görülmektedir. 


Günümüz toplumu, gençleri “geleceğin teminatı” olarak görse de destek sağlamadığı gibi birçok hususta da hakları ihlal etmektedir. Ayrıca eğitimden istihdama, kimlik arayışından toplumsal aidiyete kadar birçok alanda gençler, yol göstericilere ihtiyaç duymakta ancak toplum çözüm üretmekte yetersiz kalmaktadır. İşte bu noktada, Hz. Muhammed’in gençlere yönelik uygulamaları ile Ahîlik teşkilatının değerleri günümüz içinde ilham verici bir model olarak öne çıkmaktadır.  Ahîlik ilkeleriyle çağımızın gençlik bakış açısını uyumlu hale getirilirse hem bireysel gelişim hem de toplumsal birlik-beraberlik için kalıcı kazanımlar sağlanacaktır. 


Dipnot

(1) Fütüvvet: Arapça fetâ kelimesi, asalet ve fazilet sahibi kişilerin tavır ve davranışlarını ifade eder. Aynı zamanda "genç, yiğit, cömert" anlamlarına da gelir 
(https://turkmaarifansiklopedisi.org.tr/futuvvet) 

Kaynakça 

Çoban, M. (2018). Değerler Eğitimi ve Ahîlik İlkeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 
Demirpolat, A., Akça, G. (2004). Ahilik ve Türk Sosyo-Kültürel Hayatına Katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 
Kaya, U. (2013). Değerler Eğitiminde Bir Meslek Teşkilâtı: Ahîlik. Değerler Eğitimi Dergisi. 
Okumuş, E. (2017). Modern Toplumda Ahlâk ve Gençlik. Gençlik Araştırmaları Dergisi. 
Ünsür, A. (2020). Ahilik Sistemi Değerleri Yönetim ve Eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi. 
 

24.09.2025

Okunma Sayısı: 56

Yorum Ekle DİĞER HABERLER